دیجیتال مارکتینگ چیست؟ + اهمیت آن در دنیای امروزه – جلسه اول

آیا می‌دانید دیجیتال مارکتینگ چیست؟ عبارتی که در سال‌های اخیر حرف آن همه جا شنیده می‌شود و بر لزوم استفاده از آن تاکید می‌گردد. تا پیش از این همه با واژه بازاریابی آشنا بوده‌اید اما با توجه به گسترش استفاده از فضای آنلاین، بازریابی موثر از حالت سنتی خود خارج شده و به بازاریابی اینترنتی تبدیل شده است. حالا دیگر اغلب صاحبان کسب‌وکار، با هدف آن‌که مخاطبان را به‌طور هدفمند با برند خود آشنا و از این راه به‌خوبی کسب درآمد کنند، از کمپین دیجیتال مارکتینگ بهره می‌برند. اما آیا با جزییات آن، شیوه استفاده از آن به بهترین شکل در راه دستیابی به موفقیت در کسب‌وکار خود آشنا هستید؟

زیگ زیگلار (یکی از بزرگان عرصه فروش) می‌گوید: «فروش را متوقف کنید. کمک کردن را آغاز کنید.»

دیجیتال مارکتینگ مبحث گسترده‌ای است که اگر بخواهید به شیوه درست از آن استفاده کنید و به اهداف خود در معرفی کسب‌وکار و کسب درآمد برسید، باید با انوع روش‌های آن آشنا باشید و از میان آن‌ها، روش مناسب و منطبق بر کسب‌وکار خود را انتخاب کنید.

 

دیجیتال مارکتینگ چیست؟

دیجیتال مارکتینگ مجموعه‌ای از تلاش‌ها در زمینه بازاریابی است که با استفاده از اینترنت انجام می‌شود. بازاریابی دیجیتال شامل روش‌های مختلف از جمله بهینه‌سازی موتورهای جستجو(سئو)، بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، ایمیل مارکتینگ، بازاریابی محتوا و بلاگ نویسی و … می‌شود.

امروزه، دسترسی به اینترنت کاملا فراگیر شده است. در سه سال اخیر تعداد کاربران جهانی اینترنت 5% افزایش داشته است و  تعداد کاربران همچنان در حال افزایش است.در چنین شرایطی تبلیغات دیجیتال موثرترین راهکار برای رشد کسب‌وکار خواهد بود و اهمیت دیجیتال مارکتینگ به مراتب از روش‌های سنتی بازاریابی بیشتر می‌شود.

حال که به‌طور کلی دریافتید دیجیتال مارکتینگ چیست، به بررسی لزوم استفاده از آن می‌پردازیم.

اهمیت استفاده از بازاریابی دیجیتال

هر شرکتی با توجه به شرایط و موقعیت خود، دلایلی برای استفاده از دیجیتال مارکتینگ دارد. اما موضوعی که مشخص است، این است که همه آن‌ها به دنبال جذب مخاطبان بیشتر هستند و علاقه دارند تا از استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ برای این کار بهره ببرند چرا که در دنیای امروز، اینترنت و هرآنچه که در آن صورت می‌گیرد، از جمله بازاریابی اینترنتی و دیجیتال، نسبت به روش‌های سنتی دارای برتری نسبی هستند.

چند مورد از عواملی که باعث اهمیت استفاده از بازاریابی دیجیتال شده‌اند، عبارتند از:

• به‌صرفه بودن
• انعطاف‌پذیر بودن استراتژی‌ها
• قابل گسترش بودن
• امکان پیش‌برد همزمان تلاش‌ها در چندین رسانه
• تعاملی بودن این شیوه بازاریابی
• قابل ردیابی بودن
• قدرتمند بودن

اهمیت و ضرورت دیجیتال مارکتینگ در دنیای بازاریابی امروز

شما چقدر از روز را به طور پراکنده در گوشی‌های موبایل و دسکتاپ و به صورت آنلاین سپری می‌کنید؟ در مقایسه، چقدر از روز را برای تماشای تلویزیون و مطالعه‌ی روزنامه‌ها و مجلات قرار می‌دهید؟ چقدر این تجربه را داشته‌اید که هنگام آغاز آگهی‌های تلویزیون، سراغ موبایل خود بروید و همان چند ثانیه را هم به گوشی هوشمند خود اختصاص دهید؟

اگر اعداد بالا تفاوت قابل توجهی با هم داشتند، شما تنها نیستید. در واقع در سال 2016، زمان روزانه‌ای که یک کاربر عادی به صورت آنلاین سپری کرده از مجموع زمان صرف شده‌ی او برای رسانه‌های آفلاین (رادیو، تلویزیون، بیلبوردهای شهری، مجلات و روزنامه‌ها و …) بیشتر بوده است؛ و البته، تمرکز او هنگام استفاده از رسانه‌های آنلاین به مراتب بیشتر است. (سال گذشته سایت YouTube اعلام کرد که دوم سوم کاربران آن هنگام تماشای تلویزیون همزمان به تماشای ویدئوهای این سایت می‌پردازند.)

با این تفاسیر، اگر حضور کسب‌وکار شما برای معرفی خود به مخاطب، ارتباط فعال با او و کسب درآمد فقط محدود به رسانه‌های آفلاین باشد، به این معنی است که شما در بخش بزرگی از زمان و توجه مردم شریک نیستید. با وجود قیمت‌های سرسام‌آور تبلیغات آفلاین مثل تیزرهای تلویزیونی یا بیلبوردهای شهری که عملا در انحصار برندهایی با بودجه‌های کلان هستند، این قاعده برای کسب‌وکارهای کوچک به مراتب مهم‌تر است. در واقع، حضور آنلاین، شاید تنها شانس یک کسب‌وکار کوچک برای جلب توجه مردم و تنها راه برندهای بزرگ برای حضور در مرکز توجه مشتریان است.

اهمیت دنیای دیجیتال به روایت آمار و ارقام

طبق آمار، تا ماه اکتبر سال ۲۰۱۹، ۴.۴۸ میلیارد نفر کاربر فعال اینترنت در دنیا وجود دارند و این عدد، ۵۸ درصد از جمعیت جهان را شامل می‌شود. چین، هند و آمریکا در این زمینه از دیگر کشورها پیشی گرفته‌اند.
امروزه جهان بدون اینترنت حتی قابل تصور هم نیست. اتصال میلیاردها نفر به یکدیگر در سراسر جهان، ستون اصلی دنیای ارتباطات مدرن است. نرخ نفوذ جمعیت جهانی به دنیای آنلاین ۵۷ درصد است که آمریکای شمالی و اروپای شمالی با میزان نفوذ ۹۵ درصدی، در این آمار رتبه اول را دارند.
از سال ۲۰۱۸، آسیا با بیش از ۲ میلیارد نفر کاربر آنلاین، از منظر آمار استفاده از اینترنت گوی سبقت را از مناطق دیگر ربوده و اروپا را با ۷۰۵ میلیون کاربر اینترنت به رده دوم رانده است. آخرین آمار کاربران اینترنت از ابتدای سال ۲۰۲۰:
• ۴.۴۷۹ میلیون کاربر فعال اینترنت
• ۴.۰۷۰ میلیون کاربر انحصاری اینترنت در موبایل
• ۳.۷۲۵ میلیون کاربر فعال شبکه‌های اجتماعی
• ۳.۶۶۰ میلیون کاربر فعال شبکه‌های اجتماعی بر روی موبایل

متوسط زمان روزانه برای تماشای تلویزیون (دقیقه):

چه کسب‌وکارهایی از دیجیتال مارکتینگ استفاده می‌کنند؟

انواع کسب‌وکارها می‌توانند از دیجیتال مارکتینگ استفاده کنند. تنها تفاوت در نحوه انجام بازاریابی دیجیتال است. در حقیقت ابزاری که دیجیتال مارکتینگ برای رسیدن هر کسب‌وکاری به مخاطبان هدفش ارائه می‌دهد متفاوت است. به همین دلیل است که باید آن را کاملا بشناسید و با احاطه به جزییاتش مدل و ابزار مناسب با کار خود را انتخاب کنید. در چنین شرایطی می‌توان به پرسش بنیادی « آیا دیجیتال مارکتینگ برای تمام بیزنس‌ها جواب می‌دهد؟» پاسخ مثبت داد و حتی بر ضرورت استفاده از آن تاکید کرد.

 

آیا دیجیتال مارکتینگ یک تقاضای پیوسته در بازار است؟

با توجه به گسترش روزافزون افرادی که در فضای اینترنت فعالیت می‌کنند، تقاضا برای بازاریابی دیجیتال نیز افزایش می‌یابد زیرا فضای آنلاین بستر بسیار مناسبی برای دیده شدن تبلیغات فراهم کرده است. مزایایی چون امکان هدفمندسازی و قرار گرفتن پیش چشم مخاطبان هدف نیز رشد این فرآیند را تقویت می‌کند. با توجه به آمار و ارقام و تجربه سال‌های اخیر می‌توان یقین داشت که نیاز به دیجیتال مارکتینگ ادامه خواهد یافت.

 

انواع دیجیتال مارکتینگ و ابزارهای آن

این درست است که دیجیتال مارکتینگ به تبلیغات آنلاین و انواع آن اشاره دارد اما در برخی موارد در تبلیغات آفلاین نیز از ابزار دیجیتال استفاده می‌شود. علاوه بر این، در توضیح انواع دیجیتال مارکتینگ می‌توان بازاریابی نوع B2B و B2C را نیز قرار داد. در ادامه با انواع دیجیتال مارکتینگ و ابزار آن آشنا خواهید شد.

دیجیتال مارکتینگ آنلاین

هرگونه فعالیت بازاریابی که در فضای آنلاین انجام شود، در این دسته قرار می‌گیرد. کمپین‌های تبلیغاتی اینترنتی، تبلیغات موتورهای جستجو و اینفلوئنسر مارکتینگ و… از آن جمله‌اند.

دیجیتال مارکتینگ آفلاین

اگر فعالیت‌های بازاریابی سنتی با ابزار دیجیتال انجام شود، دیجیتال مارکتینگ آفلاین نامیده می‌شود. برای مثال تبلیغات تلویزیونی یا بازاریابی تلفنی از این دسته‌اند.

دیجیتال مارکتینگ B2B

همانطور که می‌دانید کسب‌وکار B2B (Business to Business) به کسب‌وکاری گفته می‌شود که خدمات آن مابین دو مجموعه تجاری مختلف رد و بدل می‌شود. با توجه به این مفهوم، بازاریابی صنعتی یا دیجیتال مارکتینگ B2B به مجموعه فرآیندهای مارکتینگ بین دو بیزینس گفته می‌شود. یعنی مشتری شما کسب‌وکار دیگری است که شما برای آن‌ها بازاریابی می‌کنید.

دیجیتال مارکتینگ B2C

کسب‌وکارهای B2C (Business to Consumer) آن دسته از کسب‌وکارهایی هستند که خدماتشان هم برای کسب‌وکارهای دیگر و هم برای مشتریان بیرونی ارائه می‌شود. دیجیتال مارکتینگ B2C مجموعه فعالیت‌هایی است که در جهت اثرگذاری بر مصرف‌کنندگان و متقاعد کردن آن‌ها برای تبدیل شدن به مشتری کسب‌وکار خود انجام می‌دهید.

 

شاخه‌های دیجیتال مارکتینگ

فعالیت‌هایی که در عرصه دیجیتال مارکتینگ صورت می‌گیرند، بسیار گسترده هستند. به طوری که هر یک از شاخه‌های دیجیتال مارکتینگ به تنهایی یک دانش و مهارت جداگانه به حساب می‌آیند که متخصص شدن در آن‌ها نیازمند سال‌ها یادگیری و کسب تجربه است. مهم‌ترین شاخه‌های دیجیتال مارکتینگ عبارتند از:

• بازاریابی محتوا
• سئو
• سوشال مدیا مارکتینگ
• تبلیغات آنلاین و اینترنتی
• آنالیز داده‌ها
• ایمیل مارکتینگ
• طراحی سایت

در ادامه آموزش بازاریابی دیجیتال، مهم‌ترین و معروف‌ترین روش‌ها را که تحت عنوان ابزارهای دیجیتال مارکتینگ نیز شناخته می‌شوند، به شما معرفی خواهیم کرد.

انواع ابزارهای دیجیتال مارکتینگ

 

دیجیتال مارکترها برای موفق شدن و رسیدن به نتایج مطلوب، نیاز دارند تا از ابزارهای دیجیتال بهره ببرند و برای جلب توجه افراد نسبت به برند یا فروش بیشتر محصول/خدمت از تمامی کانال‌های ممکن استفاده کنند. در ادامه مهم‌ترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ را به شما معرفی خواهیم کرد و در جلسات بعدی بلوک دیجیتال مارکتینگ، به تفصیل به معرفی هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت:

آنالیز و تحلیل داده

همان‌طور که بالاتر هم اشاره کردیم، امکان آنالیز و تحلیل داده‌ها و نتایج یکی از مهم‌ترین مزایای دیجیتال مارکتینگ نسبت به سایر روش‌های بازاریابی است. موضوعی که بسیاری از دیجیتال مارکترها آن را جدی نمی‌گیرند و به همین دلیل بیشتر تلاش‌های آن‌ها بی‌نتیجه خواهد ماند. اما اگر شما به دنبال فعالیت حرفه‌ای و اثربخش هستید، باید طریقه کار با این ابزاردیجیتال مارکتینگ را یاد بگیرید.

بهینه‌سازی موتور جستجو (سئو)

بهینه‌سازی موتور جستجو یا Search Engine Optimization که مختصرا SEO نیز نامیده می شود، فرآیندی است که در آن به دنبال بهبود جایگاه رتبه سایت خود در نتایج موتورهای جستجو (به ویژه گوگل) هستیم. با این کار شما ترافیک ارگانیک بیشتری خواهید داشت و بازدیدکننده بیشتر همیشه نوید درآمد بیشتر را به همراه دارد. برای آشنایی بیشتر و مفصل‌تر با مباحث سئو می‌توانید بلوک آموزش سئو را در کالج تپسل دنبال کنید.

تبلیغات عملکردی

تبلیغات عملکردی به آن دسته از تبلیغات گفته می‌شود که در آن‌ها تبلیغا‌دهندگان تنها به ازای انجام فعالیت خاصی، به شبکه‌های تبلیغاتی هزینه پرداخت خواهند کرد. روشی که در آن نظارت بر روند پیاده سازی تبلیغات و بهینه‌سازی کانال‌های تبلیغاتی راحت‌تر است، ریسک پایین‌تری دارد و بازگشت سرمایه در آن قطعی‌تر از تبلیغات سنتی است. تبلیغات CPA (کمپین‌های پرداخت به ازای اکشن) یا CPI (پرداخت به ازای نصب) در این دسته از تبلیغات جای می‌گیرند.

تبلیغات کلیکی

تبلیغات کلیکی یا  ‌Pay Per Click که  PPC نیز نامیده می‌شود، روشی برای جذب کاربر و یکی از انواع تبلیغات عملکردی است. در این روش شما باید به دنبال یک شرکت تبلیغاتی باشید که سایت، کالا یا خدمت شما را در جایگاه‌های مشخصی تبلیغ کند. شما نیز موظف هستید به ازای هر کلیکی که به روی این تبلیغات انجام می‌شود، هزینه‌ای به ناشر تبلیغ بپردازید. گوگل ادز یکی از معروف‌ترین انواع تبلیغات کلیکی در سطح بین‌المللی است. استفاده از این ابزار دیجیتال مارکتینگ می‌تواند بر افزایش آگاهی از برند یا بیشتر شدن تعداد علاقه‌مندان به محصول/خدمت شما یا فروش بیشتر، تاثیر مثبت بگذارد.

تبلیغات درون اپلیکیشن

اهمیت اپلیکیشن‌ها در زندگی روزمره ما، روزبه‌روز در حال افزایش است. به نحوی که امروزه اپلیکیشن‌ها تبدیل به رسانه مناسبی برای تبلیغات شده‌اند و کسب‌و‌کارهای بسیاری برای تبلیغ محتوای خود به سراغ تبلیغات درون اپلیکیشنی می‌روند. این گروه از تبلیغات، امکان بررسی قدم به قدم داده‌ها و تارگت کردن گروه خاصی از مخاطبان را در اختیار تبلیغ‌دهندگان قرار می‌دهند. امکاناتی که بهره‌وری از آن‌ها در حوزه دیجیتال مارکتینگ، ارزش زیادی را برای کسب‌و‌کار به ارمغان می‌آورد.

مدیریت شبکه‌های اجتماعی و تحلیل آن

شبکه‌های اجتماعی یکی از آن ابزارهای دیجیتال مارکتینگ است که بر میزان آگاهی از برند، تولید لید و بالا بردن ترافیک وبسایت آثار مثبتی دارد. یک دیجیتال مارکتر وظیفه دارد تا از میان شبکه‌های اجتماعی موجود بهترین، مناسب‌ترین و پربازده‌ترین رسانه‌ها را برای فعالیت کسب‌و‌کار خود انتخاب کند. توییتر، لینکدین، اینستاگرام، تلگرام، فیسبوک و یوتیوب نمونه‌هایی از شناخته شده‌ترین شبکه های اجتماعی در ایران هستند.

تبلیغات و بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی

این روزها شبکه‌های اجتماعی نقشی چندگانه در زندگی مردم بازی می‌کنند. افراد زیادی از سراسر جهان برای یافتن پاسخ سوالات خود، خرید و فروش اجناس گوناگون، برقراری ارتباط با دوستان و آشنایان، گذران اوقات فراغت یا یادگیری مهارت‌های جدید به سراغ شبکه‌های اجتماعی می‌روند و همین تعامل زیاد، شبکه‌های اجتماعی را به بستری مناسب برای برگزاری کمپین‌های تبلیغاتی تبدیل کرده است. اگر دیجیتال مارکتر یک مجموعه بتواند بهترین و پربازده‌ترین شبکه اجتماعی و کانال تبلیغاتی را بر اساس نوع کالا/خدمت مجموعه انتخاب کند، موفقیت تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی تضمین شده خواهد بود.

ارسال پوش نوتیفیکیشن

پوش نوتیفیکشن یکی از ابزارهای جدید دیجیتال مارکتینگ است که هنوز هم بسیاری از کسب‌و‌کارها به سراغ استفاده گسترده از آن نرفته‌اند. در این روش، مجموعه‌ای از پیام‌ها به صورت نوتیفیکشن برای کاربر ارسال می‌شود. پیام‌هایی که ممکن است شامل محتوای تبلیغاتی باشند یا به قصد برگرداندن کاربر به سایت یا اپلیکیشن و وسوسه او برای استفاده دوباره از سرویس موردنظر، طراحی شوند.

انتشار رپورتاژ آگهی

رپورتاژ یکی از بروزترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ و سئو است که می‌تواند آثار مثبتی بر شرایط سایت شما از نظر تعداد بازدیدکننده و رتبه‌بندی گوگل داشته باشد. رپورتاژ که در لغت به معنی یک آگهی تبلیغاتی است، نوشته می‌شود تا شما را به گروه جدیدی از مخاطبین معرفی کرده و به شما در کسب اعتبار بیشتر در بازار کمک نماید.

ایمیل مارکتینگ (بازاریابی ایمیلی)

شرکت‌ها از سرویس ایمیل برای برقراری ارتباط با کارکنان یا مشتریان خود استفاده می‌کنند اما ایمیل‌ها پتانسیل بیشتری دارند و می‌توانند در بازاریابی نیز موثر باشند. ایمیل مارکتینگ یکی از ابزارهای قدرتمند دیجیتال مارکتینگ است که با آن می‌توان جشنواره‌های فروش، تخفیف‌ها، اطلاعات لازم در مورد بروزرسانی‌های جدید یا … را در اختیار سایر افراد قرار داد.

در آخر این شما هستید که باید از میان ابزارهای دیجیتال مارکتینگ، بهترین و مناسب‌ترین آن‌ها را برای کسب‌و‌کار خود برگزینید. این انتخاب باید بر پایه آزمون و خطا و با توجه به نوع و حیطه فعالیت شما انجام شود. البته لازم است این موضوع را نیز به شما گوشزد کنیم که انتخاب یک استراتژی و ادامه دادن با ابزارهای دیجیتال مارکتینگ مشخصی در تمام طول مسیر، صحیح نیست. شما برای موفقیت لازم دارید تا هرازچندگاهی چیزی به ابزارهای خود اضافه یا از آن‌ها کم کنید.

بازاریابی محتوایی

بازاریابی محتوایی بخشی از استراتژی بازاریابی و توسعه کسب‌وکار شما است که بر ایجاد و توزیع محتوای ارزشمند، مرتبط و یکپارچه تمرکز دارد و هدف کلی آن، جذب مخاطبین جدید و حفظ مخاطبان قبلی است.

بازاریابی افیلیت یا همکاری در فروش (Affiliate Marketing)

افیلیت مارکتینگ یک تکنیک بازاریابی مبتنی بر عملکرد است که در آن یک خرده‌فروش، تبلیغ خود را در یک وبسایت قرار می‌دهد و در ازای هر مشتری که از سمت تبلیغات در آن وبسایت معرفی می‌شود، برای آن پورسانت در نظر می‌گیرد. وبسایت افیلیت تنها زمانی پورسانت را دریافت می‌کند که تبلیغاتش منجر به معامله شده باشد.

تبلیغات همسان (Native)

تبلیغات نیتیو یا همسان به نوعی از تبلیغات آنلاین گفته می‌شود که با همانندسازی قالب و ظاهر کلی تبلیغ با رابط کاربری (UI) صفحات وبسایت، باعث جلب توجه بیشتر کاربران آنلاین وبسایت شود، بدون آن‌که شکل تبلیغاتی آن تجربه کاربری آنان را خراب کند. مهم‌ترین رسالت تبلیغات native این است که با نمایش تبلیغ به صورت هماهنگ با ظاهر سایت، یکپارچگی کلی، هویت بصری سایت و تجربه کاربری (UX) را حفظ کند، به‌طوری که نرخ CTR تبلیغات افزایش یابد و کسب درآمد قابل توجهی از تبلیغات برای صاحبان سایت صورت بگیرد.

اتوماسیون بازاریابی (Marketing Automation)

اتوماسیون بازاریابی یا مارکتینگ اتومیشین ابزاری هستند که کارهای مارکتینگ را به‌طور اتوماتیک (خودکار) انجام می‌دهند. با هدفمندسازی بازاریابی برای مخاطبان به کمک این روش، می‌توانید علاوه بر صرفه‌جویی در زمان، به نتایج شگفت‌آوری دست پیدا کنید.

مدیریت روابط عمومی آنلاین

تمام فعالیت‌هایی که یک شرکت برای برقراری ارتباط هدفمند و موثر با مخاطبان خود برقرار می‌کند، روابط عمومی است. امروزه دیگر بسیاری از این فعالیت‌ها در فضای آنلاین و به‌صورت دیجیتال انجام می‌شود. برای مدیریت این روابط در کمپین‌های تبلیغاتی به ابزاری نیاز است که در زیرمجموعه ابزار دیجیتال مارکتینگ قرار می‌گیرد.

بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)

بازاریابی درونگرا به این مفهوم است که مخاطب در ابتدای سفر مشتری و آشنایی با برند شما، احساس کند که خود به سمت شما آمده، نه اینکه شما به سراغ او رفته باشید و شروع ارتباط بین مخاطب و کسب و کار با تصمیم خود مخاطب انجام شود. در واقع بازاریابی درونگرا یک استراتژی کامل برای جذب لید و تبدیل آن به مشتری است. در این استراتژی با در اختیار قرار دادن اطلاعات مرتبط و مفید برای مخاطبین، افراد علاقمند به صنعت شما که می توانند مشتری شما باشند جذب می شوند و در هر مرحله از سفر مشتری (customer journey) ارزشی از محصولات برای مخاطب بیان می‌شود.

تبلیغات و محتوای اسپانسری

محتوای تبلیغاتی اسپانسری یا حمایت شده محتوایی است که در قالب تبلیغات در وبسایت‌های پر بازدید منتشر می‌شود. این محتوا همانطور که از نامش پیداست، اسپانسر دارد و به‌وسیله یک شرکت خاص حمایت مالی می‌شود. محتوای اسپانسری اصولا در فعال‌ترین صفحه یک وبسایت منتشر می‌شود و بازدید آن از این راه افزایش می‌یابد.

 

مزایای حضور در دنیای دیجیتال

شناخت مخاطب و هدفمندی

هسته اصلی فعالیت‌های بازاریابی هر محصول/خدمت شناخت دقیق از مشتریان آن است. هرچه شناخت مخاطب و توصیف کسب‌وکار از او، دقیق‌تر باشد، می‌توان امید بیشتری به موفقیت بازاریابی داشت. بعد از این شناخت است که می‌توان با فیلترهای مختلف، مردم عادی را از مشتریان بالقوه جدا کرد و صرف بودجه‌ی بازاریابی را محدود به کسانی کرد که احتمال جذب آن‌ها به کسب‌وکار بالاتر از صفر است. آگاهی از جنسیت، سن، علایق، سطح اقتصادی، الگوی مصرف و … می‌تواند به توصیف دقیق‌تر مشتریان کمک کند. وقتی پای تبلیغات سنتی در میان است، شانس کسب‌وکارها برای جدا کردن مردم از مشتریان بالقوه بسیار پایین است. در واقع در تبلیغات سنتی، مهم‌ترین پارامتر هر رسانه، داشتن مخاطبان زیاد است و هزینه‌ها براساس تعداد مخاطبان رسانه تعیین می‌شوند نه براساس تناسب آن‌ها با جامعه هدف یک محصول/خدمت.

کسب‌وکارها بودجه کلانی صرف می‌کنند تا پیام خود را به مخاطبان فراوان یک شبکه تلویزیونی یا یک بیلبورد در مناطق پررفت‌وآمد شهر برسانند، به این امید که تعدادی از مخاطبان این پیام، مشتریان بالقوه آن‌ها هستند.در دنیای دیجیتال اوضاع کاملا متفاوت است، برندها برای تعداد مخاطبان یک رسانه هزینه نمی‌کنند، آن‌ها برای تعداد مشتریان بالقوه خود در میان مخاطبان یک رسانه هزینه می‌پردازند. اگر مخاطب آن‌ها بانوان خانه‌دار 30 ساله علاقه‌مند به شیرینی‌پزی باشد، شبکه‌های تبلیغات دیجیتال پیام را دقیقا به همین مخاطب می‌رسانند اما یک بیلبورد در شهر، این پیام را به همه مردان و زنان در هر سن و سالی و با هر علاقه‌ای نشان می‌دهد. کسب‌وکار برای همه این نگاه‌ها هزینه کرده است، در حالیکه فقط تعداد محدودی از آن‌ها، به رشد فروش محصول/خدمت کمک خواهد کرد.

 

 واژه نامه دیجیتال مارکتینگ  (از A تا Z) را در کالج تپسل بخوانید

آگاهی از محل جغرافیایی

با ورود موبایل به دنیای روزمره مردم، استفاده از دیجیتال‌ مارکتینگ برای کسب‌وکارها دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. کسب‌وکارهای محلی و کوچک، می‌توانند بودجه محدود خود را فقط برای کسانی که در محدوده جغرافیایی آن‌ها حضور دارند خرج کنند و برندهای بزرگ می‌توانند با داشتن اطلاعات جغرافیایی، مشتری بالقوه هر شعبه خود در هر محله‌ای از شهرها را به درستی بیابند. برند معروف Pizza Domino که در سراسر جهان شعبه دارد، با استفاده از یک کمپین موبایلی که وقتی کسی به یک شعبه نزدیک می‌شد برای او کد تخفیف خرید از شعبه را ارسال می‌کرد، توانست فروش خود را 7% افزایش دهد، رقمی که برای تنها یک کمپین از یک برند بزرگ، قابل توجه است.

امکان تحلیل، آنالیز و بهینه‌سازی

مهم‌ترین مزیت دیجیتال ‌مارکتینگ، امکان رصد دقیق اتفاقات است. ابزارها و شاخص‌های تحلیلی به کسب‌وکارها کمک می‌کنند همه اتفاقات، اعم از میزان موفقیت یک کمپین تبلیغاتی، مرجع آشنایی هر مشتری با کسب‌وکار، میزان درگیری او با محصولات، تاثیر تخفیف‌ها بر افزایش فروش، علت عدم خرید کاربران از یک فروشگاه اینترنتی و … به سادگی قابل مشاهده باشند.

ابزارها هر کاربر را از لحظه‌ی مواجهه با یک تبلیغ تا تبدیل او به یک مشتری وفادار زیر نظر دارند و به کسب‌وکارها اعلام می‌کنند هر مشتری در چه مرحله‌ای از درگیری با محصولات/خدمات آن‌ها است. داشتن این اطلاعات، گام اول برای بهینه‌سازی است. اگر متوجه شوید که مشتریانی که از کدام کمپین تبلیغاتی به کسب‌وکار شما روی آورده‌اند بیشتر باعث درآمدزایی می‌شوند می‌توانید بودجه بیشتری برای آن کمپین صرف کنید، اگر بدانید کاربران پس از چند دقیقه از وب‌سایت شما خارج می‌شوند یا بعد از چند کلیک از ادامه روند خرید آنلاین منصرف می‌شوند می‌توانید کلیدهای بهبود وب‌سایت را در اختیار داشته باشید. در مقابل، در تبلیغات سنتی، نه تنها اطلاعاتی از نتایج روند تبلیغات در اختیار شما نیست، بلکه بهینه‌سازی و تغییر هر تبلیغ، هزینه‌های فراوانی را به شما متحمل می‌کند.

مبتنی بر هدف (Performance Based) و نرخ بازگشت سرمایه مشخص

در تبلیغات سنتی، کسب‌وکارها نمی‌توانند براساس هدف نهایی نیاز خود در هر مرحله از چرخه محصول، کمپین طراحی کنند. اینکه نیاز اصلی یک سازمان در یک بازه زمانی، معرفی و آگاهی‌بخشی باشد، یا برندسازی موفق، یا افزایش فروش یکی از محصولات خاص و … نمی‌تواند شبکه‌های تبلیغات آفلاین را متعهد کند که هدف نهایی را محقق کنند. تبلیغات سنتی اعلام نمی‌کنند که چند نفر تیزر ویدئویی را به صورت کامل تماشا کرده‌اند و بعد از آن مشتری چه قدمی به سمت کسب‌وکار شما برداشته است، آن‌ها نمی‌توانند اعلام کنند که یک بنر در سطح شهر، باعث جلب نظر چند نفر برای خرید محصول جدید شما شده است.

شما فقط برای تصرف آن رسانه، با چشمانی بسته و بدون توانایی محاسبه میزان اثربخشی، بودجه صرف می‌کنید. در نقطه مقابل، دیجیتال ‌مارکتینگ نه تنها به شما امکان اندازه‌گیری موفقیت هر کمپین را می‌دهد، نکته مهم‌تر این است که شما در دنیای آنلاین، فقط برای تحقق هدف نهایی هزینه می‎‌پردازید. شبکه‌های تبلیغات دیجیتال، در ابتدا هدف شما از بازاریابی در هر کمپین را جویا می‌شوند و صورت حساب نهایی شما، براساس عملی شدن این اهداف خواهد بود. این بار اگر می‌خواهید تیزر شما به تعداد مشخصی از افراد به طور کامل نمایش داده شود، فقط براساس آن تعداد متحمل هزینه می‌شوید، نه برای مخاطبانی که یک ثانیه پس از شروع تیزر شما، کانال تلویزیون را عوض کرده‌اند یا اصلا به تماشای آن نپرداخته‌اند. شفافیت نرخ بازگشت سرمایه را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین موهبت‌های دیجیتال‌ مارکتینگ در دنیای امروز دانست.

 

مزایای دیجیتال مارکتینگ

حضور در دنیای دیجیتال به انجام اقدامات آنلاین برای بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ نیاز دارد. اقداماتی که نسبت به اقدامات بازاریابی سنتی، هزینه کمتری دارند اما مزایای زیادی را برای هر کسب‌و‌کاری به ارمغان خواهند آورد و در درازمدت باعث رشد آن می‌شوند. برخی از مهم‌ترین مزایای دیجیتال مارکتینگ عبارتند از:

امکان شخصی‌سازی محتوا

برعکس بنرهای تبلیغاتی سطح شهر یا تبلیغات تلویزیونی که برای مخاطبان عام تولید می‌شوند، تبلیغات دیجیتال را می‌توان با توجه به روحیات و خواسته‌های مخاطبان هدف شخصی‌سازی کرد. شخصی‌سازی محتوا برای هر مخاطب یا گروهی از مخاطبان با ویژگی‌های یکسان، باعث جلب توجه و رضایت مخاطبان می‌شود و آن‌ها را نسبت به برند شما آگاه و مشتاق‌تر می‌کند. این بهینه‌سازی می‌تواند با توجه به سوابق خرید مشتریان یا رفتار کاربران در سایت یا موتورهای جستجو انجام شود.

بهینه‌سازی هزینه‌های بازاریابی

هزینه تبلیغات روزبه‌روز در حال افزایش است و به همین دلیل کسب‌و‌کارها باید به دنبال روشی باشند که با هزینه کمتر آن‌ها را به نتایج مطلوب برساند. برنامه‌ریزی صحیح و برگزاری کمپین‌های برنامه‌ریزی شده بر پایه اصول دیجیتال مارکتینگ هم هزینه کمتری دارد و هم مخاطبان درستی را به سمت محصول/خدمت شما هدایت می‌کند.

افزایش وفاداری مخاطبان یک برند

دیجیتال مارکتینگ این امکان را به شما می‌دهد تا ارتباط نزدیک‌تری با مشتریان محصول/خدمت خود برقرار کنید و از نیازها، مشکلات یا رضایتمندی‌هایشان مطلع شوید. شما می‌توانید هرازچندگاهی کمپین‌هایی برگزار کنید و در آن‌ها از مشتریان خود بابت همراهی و پشتیبانی‌شان تشکر کنید. با این کار به مخاطبتان می‌فهمانید که برای او ارزش قائل هستید و او را نسبت به برند خود وفادار خواهید کرد.

افزایش میزان فروش آنلاین

انجام اقدامات بازاریابی و تبلیغات دنیای دیجیتال افراد را به خرید در فضای دیجیتال تشویق می‌کند. پس اگر برای فروش کالا/خدمت خود از وبسایت یا صفحه اینستاگرام استفاده می‌کنید، تبلیغات دیجیتال می‌تواند بازدید فروشگاه اینترنتی شما را بالا ببرد و باعث بیشتر شدن میزان فروش شود.

ارائه محصولات در مقیاسی بزرگ‌تر

بازاریابی سنتی نیاز به فعالیت‌های میدانی دارد و پیاده‌سازی این دسته از فعالیت‌ها در مقیاس کلان به نیروی انسانی و بودجه زیادی نیاز خواهد داشت. به همین دلایل،  امکان ارائه محصولات در مقیاس بزرگ برای کسب‌و‌کارهای کوچک فراهم نیست ولی دیجیتال مارکتینگ این امکان را به طور مساوی در اختیار تمام کسب‌وکارها، فارغ از سایز یا بودجه‌ای که در اختیار دارند، قرار می‌دهد.

بازاریابی در فضای دیجیتال، به کسب‌و‌کارهایی که در شهرهای کوچک فعالیت می‌کنند یا بودجه کمی برای فروش حضوری محصولات خود دارند، این امکان را می‌دهد تا محصولات خود را در مقیاس بزرگ‌تری ارائه کنند و توجه گروه گسترده‌تری از افراد را به خود جلب نمایند.

شگل‌گیری یک شبکه ارتباطی صمیمی و قوی با مخاطبان کسب‌و‌کار

دیجیتال مارکتینگ به ایجاد یک ارتباط صمیمی و نزدیک بین کسب‌و‌کار و مخاطبان آن اهمیت زیادی می‌دهد. به همین دلیل هم پشتیبانی آنلاین و داشتن صفحه فعال در شبکه‌های اجتماعی گوناگون یکی از آن چیزهایی است که کسب‌و‌کارهای آنلاین نباید هرگز فراموش کنند. شکل‌گیری ارتباطی صمیمی و قوی میان مخاطبان با برند شما یکی از مزایای مهم دیجیتال مارکتینگ است که بازاریابی‌های سنتی هیچ وقت نمی‌توانند از آن برخوردار شوند.

 

3 مرحله اصلی استراتژی دیجیتال مارکتینگ

یک استراتژی موفق دیجیتال مارکتینگ شامل سه مرحله‌ی اصلی است که اجرای گام به گام آن می‌تواند به هر کسب‌وکاری را برای رسیدن به اهدافش کمک کند. این مراحل حلقه‌های به‌هم‌پیوسته‌ای هستند که عدم وجود هر کدام می‌تواند آسیب‌های جدی به استراتژی بزند. برای تحقق اهداف، لازم است این فرآیند را به صورت چرخه‌ای فرض کنیم و تکرار مداوم آن را برای طی مسیر موفقیت ضروری بدانیم. اما این سه مرحله در بازاریابی دیجیتال چه هستند؟

مشخص کردن اهداف

گام اول در تبیین هر استراتژی، مشخص کردن اهداف است. قبل از شروع دیجیتال مارکتینگ باید بدانید چرا می‌خواهید به آن روی بیاورید. درست است که دنیای آنلاین مزایای بیشمار مذکور را دارد، اما نقش کسب‌وکار شما در این داستان چیست؟ قرار است دیجیتال‌مارکتینگ به تحقق کدام یک از اهداف شما کمک کند؟ آیا یک کسب‌وکار محلی هستید که تنها حضور شما در نتایج جست‌وجوی مردم برای یک محصول/خدمت محلی اهدافتان را برآورده می‌کند؟ یا علاوه بر این، می‌خواهید روند استفاده از محصول/خدمت شما برای مشتری تسهیل شود؟ آیا دنیای دیجیتال سهمی از فروش شما خواهد داشت و به e-commerce روی آورده‌اید یا وظیفه‌ی دیجیتال مارکتینگ برای شما فقط افزایش فروش حضوری خواهد بود؟

تنها پس از پاسخ به این سوال‌های کلیدی است که می‌توان گام‌های بعدی استراتژی را مشخص کرد و برای تحقق این اهداف از طریق (اطلاع‌رسانی) و تحلیل اقدام کرد. در جلسات بعدی، انواع مدل‌های حضور در دنیای آنلاین و فرصت‌های هرکدام را به تفصیل مرور می‌کنیم.

اطلاع رسانی حضور در دنیای دیجیتال

پس از مشخص شدن اهداف و مدل حضور در دنیای دیجیتال، نوبت به اطلاع‌رسانی در مورد این حضور می‌رسد و شاید آنچه به عنوان دیجیتال‌مارکتینگ و تبلیغات آنلاین در ذهن عموم مردم جای گرفته است، همین مرحله باشد. در این مرحله با استفاده از ابزارهای رایگان و شبکه‌های تبلیغاتی، به راهکارهای افزایش فروش محصول/خدمات و جلب نظر مشتریان بالقوه پرداخته می‌شود. حضور در رتبه‌های اول موتورهای جستجو، تبلیغات نمایشی بنری و ویدئویی، تبلیغات شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات غیرمستقیم مثل اینفلوئنسر مارکتینگ یا بازاریابی افراد موثر، ایمیل‌مارکتینگ و … از راهکارهای در دسترس برای این گام است. در جلسات بعد توضیح کوتاهی از هر راهکار خواهیم داد و در بلوک‌های یادگیری این کالج، به هر مهارت طی چندین جلسه آموزشی مسلط خواهیم شد.

دانلود رایگان کتاب الکترونیکی چرا دیجیتال مارکتینگ؟

تحلیل و بررسی رفتارهای مخاطبان

مهم‌ترین مزیت استفاده از دیجیتال ‌مارکتینگ امکان بررسی دقیق رفتارهای مخاطبان، عملکرد کمپین‌های مختلف و آنالیز چالش‌های سفر مشتری (customer journey) است، اما متاسفانه این گام از نگاه بسیاری از کسانی که دیجیتال‌ مارکتینگ انجام می‌دهند پنهان می‌ماند. طبق تحقیقات، کمتر از 30 درصد کسب‌وکارهای کوچک از ابزارهای تحلیلی برای وب‌سایت، رفتار مخاطبان، رهگیری کدهای تخفیف و … استفاده می‌کنند. ابزارهای تحلیلی و دنبال کردن فعالیت‌های بازاریابی آنلاین کسب‌وکار شما، حلقه‌ای در زنجیره فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ است که اگر مفقود شود، جهت‌یابی برای هر حرکت صحیحی در استراتژی بسیار مشکل خواهد بود. بهینه‌سازی تنها از طریق مشاهده و آنالیز رفتار کاربران ممکن است. در جلسات بعدی و در بلوک‌های آموزشی کالج، ابزارهای آنالیتیکس را نام می‌بریم و شیوه کار با هر ابزار را گام به گام یاد خواهیم گرفت.

 

تفاوت بازاریابی کلاسیک (آفلاین) با بازاریابی آنلاین چیست؟

بازاریابی آنلاین با بازاریابی آفلاین تفاوت‌های عمده‌ای دارد و هرکدام دارای مزایا و معایب خود هستند. گرچه نمی‌توان پیشرفت و مزایای بیشتر بازاریابی و تبلیغات دیجیتال را نادیده گرفت.  موارد زیر، عمده‌ترین تفاوت‌های این دو نوع مارکتینگ هستند:

• تفاوت در هزینه‌های بازاریابی
• تفاوت در قابلیت رصد و اندازه‌گیری نتایج بازاریابی
• مدل تعامل مشتریان با کسب‌وکارها
• نحوه هدفمندسازی و به اصطلاح، تارگت کردن مخاطبان هدف
• دسترسی به مخاطبان
• تفاوت در قابلیت ایحاد تغییر در جهت بهینه‌سازی پس از اجرای کمپین

بررسی اصول تبلیغات و ارتباطات در فضای دیجیتال مارکتینگ و نمونه آن در بازار ایران

چه تبلیغات سنتی و چه تبلیغات دیجیتال، هر دو یک هدف را دنبال می‌کنند، آن هم رساندن پیام از سمت فرستنده به مخاطب است. تنها کانال پیام‌رسانی است که تفاوت دارد. بنابراین دیجیتال مارکتینگ را نیز می‌توان نوعی برقراری ارتباط در فضای دیجیتال نامید. در بازار ایران نیز مانند دیگر کشورها، هدف‌گیری مشتریان در فضای آنلاین انجام می‌شود و امروزه اغلب کسب‌وکارها از بازاریابی دیجیتال بهره می‌برند. در اینجا چند نمونه از این کسب‌وکارها را مثال می‌زنیم:

• فروشگاه‌های آنلاین؛ مانند دیجیکالا
• تولیدکنندگان لید (سرنخ)؛ مانند سایت ورزش ۳
• پلتفرم‌های دوسویه؛ مانند سایت دیوار
• کسب‌وکارهای مدل SAAS؛ مانند سرویس‌های CRM

یک مدیر دیجیتال مارکتینگ چه وظایفی دارد؟

مدیران دیجیتال مارکتینگ وظیفه دارند برای برگزاری کمپین‌های بازاریابی که به معرفی شرکت و محصولات/خدمات آن و افزایش میزان فروش منجر می‌شود، برنامه‌ریزی کنند و پس از شروع کمپین، مدیریت آن را به عهده بگیرند.همچنین بخش قابل توجهی از کار مدیر دیجیتال مارکتینگ یا سایر دیجیتال مارکترهای شرکت، پس از پایان یافتن یک کمپین بازاریابی، آغاز می‌شود.

آن‌ها باید نتایج بدست آمده را تحلیل کنند و از آن‌ها متوجه شرایط حاکم بر بازار، کیفیت کانال تبلیغاتی، کیفیت کاربران ورودی و… شوند. این کار به آن‌ها در بهینه‌سازی اقدامات آتی و افزایش احتمال موفقیت در کمپین‌های بعدی کمک می‌کند.

 

جمع‌بندی مطلب

در این بلوک یادگیری، تلاش کردیم با زبانی ساده برای کسانی که هنوز در ابتدای مسیر دیجیتال‌ مارکتینگ هستند، مروری کلی بر مباحث پایه‌ای این مهارت انجام دهیم. آنچه در این جلسه یاد گرفتید، مفهوم کلی دیجیتال مارکتینگ و اهمیت حضور در دنیای دیجیتال و فضای آنلاین بود؛ موضوعی که اهمیتش دیگر برای هیچ کسب‌وکاری پنهان نمانده است. اما همانطور که گفته شد، لازمه استفاده درست از این شیوه آن است که بدانید دیجیتال مارکتینگ دقیقا یعنی چه و چه کمکی به کسب‌وکار شما می‌کند؟

همچنین با نگاهی به آمار حیرت‌انگیز رشد دنیای وب و موبایل و بررسی برخی از مهم‌ترین فرصت‌ها و مزایای کانال ارتباطی دیجیتال دریافتید که این داده‌ها چگونه به کمک کسب‌وکار شما می‌آیند. سه مرحله اصلی برای تدوین یک استراتژی موفق دیجیتال‌ مارکتینگ نیز راهنمای قدم به قدم مراحل بازاریابی آنلاین است که با آن آشنا شدید.

در هریک از جلسات آینده به یکی از گام‌های لازم برای تدوین یک استراتژی موفق برای دیجیتال‌ مارکتینگ می‌پردازیم. اگر شما هم در ابتدای مسیر یادگیری دیجیتال‌ مارکتینگ هستید، می‌توانید با عضویت در این بلوک یادگیری، از برگزاری هر جلسه مطلع شوید و به صورت کاملا رایگان، این مهارت کاربردی دنیای امروز را کسب کنید.

در جلسه آینده این بلوک، راجع به داشتن یک وبسایت برای حضور در فضای آنلاین صحبت خواهیم کرد و تمام آنچه که شما برای شروع فعالیت خود در دنیای دیجیتال مارکتینگ نیاز دارید را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.

منابع:

mediapost.com

thestartupmag.com

statista.com

blogs.worldbank.org

techcrunch.com

روزنامه دنیای اقتصاد

Thinkwithgoogle.com