«برای یک اینترنت معمولی» پرونده‌ای است از وضعیت بی‌ثبات و اختلالات اینترنت در روزهای اخیر کشور و تاثیری که این بی‌ثباتی و قطعی اینترنت بر اقتصاد جوان دیجیتال در کشور گذاشته است. مساله این اینترنت غیرمعمولی دیگر مساله سرعت و ضریب نفوذ و آمارهای جذاب و مقایسه‌ای با سایر نقاط جهان نیست، بلکه مساله روزمره نزدیک به ۷۰ درصد کاربران اینترنت در ایران است که عضو شبکه‌های اجتماعی هستند و ۱۰ میلیون نفر انسان، که به کمک شبکه‌های اجتماعی ارتزاق می‌کنند.
این اینترنت معمولی در جهان امروز جز ملزومات اولیه زیست بشر به شمار می‌رود. اگر به هزار یا حتی یک دلیل، این سرویس را از جهان آدم‌های هزاره سوم حذف کنیم، ضربه بزرگی به بدنه اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی آن جامعه وارد خواهد شد.
تپسل به عنوان یکی از قدیمی‌ترین آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ کشور، نزدیک به یک دهه تلاش کرده است تا با ایجاد زیرساخت‌های فناورانه و نوآور بستری قابل اعتماد و کارآمد برای بهینه سازی کمپین‌های تبلیغاتی در اختیار تبلیغ‌دهندگان قرار دهد.
ما در این مسیر باید همواره به فرهنگ سازی و معرفی تبلیغات دیجیتال تمرکز ویژه‌ای می‌داشتیم. چرا که نو بودن این مفهوم در کشور در گام نخست نیاز به فرهنگسازی هدفمند داشته و دارد. بنابراین ما در تمام این سال‌ها به طور مداوم در حال توسعه فنی و تکنولوژیک در سمت ناشرین و تبلیغ دهندگان بوده‌ایم و هستیم.
این صنعت جوان در کشور به هر حال پس از تلاش‌های متعدد تمام بازیگران این صنعت، توانسته تا حدودی در معرفی این سرویس به برندها و شرکت‌های بزرگ موفق باشد؛ تا جایی که در سال گذشته، ۱۰ درصد از کل هزینه تبلیغات کشور در حوزه تبلیغات دیجیتال مصرف شده است.
تبلیغات دیجیتال در ایران به عنوان یک صنعت جوان، راه بسیاری برای نزدیک شدن به آمارهای منطقه و جهان در پیش دارد چرا که در سال ۲۰۲۲ ، ۵۵ درصد از کل هزینه صنعت تبلیغات در جهان در حوزه دیجیتال مصرف شده است و دستیابی به این هدف برای صنعت تبلیغات دیجیتال ایران نیازمند همکاری و تلاش تمام بازیگران این صنعت در مسیر فرهنگسازی و معرفی مزایای استفاده از تبلیغات دیجیتال به برندهای بزرگ خواهد بود.
اما تبلیغات دیجیتال به عنوان بخش مهمی از اقتصاد دیجیتال کشور در این روزهای اخیر ضربه‌های جبران ناپذیری خورده است که فارغ از تبعات آنی و ریزش‌های آماری برخی اعداد و ارقام، تبعات بلند مدت حسی و روانی عمیقی دارد که به راحتی به حالت اولیه باز نخواهد گشت، چه برسد به رشد و توسعه.
امروز دقیقا در هفته چهارمی هستیم که قطعی و اختلالات اینترنت به صورت گسترده در کشور اعمال می‌شود. در گزارش‌های متعددی که این روزها از بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی و خصولتی منتشر می‌شود، آمار و ارقام وحشتناکی به عنوان نتایج مستقیم قطعی و اختلال اینترنت به دست می‌دهد، این در حالی است که این آمار و ارقام نتایج مستقیم و مشهود این اقدام دستوری است و نتایج و تبعات غیرمستقیم این عمل حتما در روزها و ماه‌ها و حتی سال‌های بعد در زیرساخت‌های اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی نمایان خواهد شد.
در پرونده «برای یک اینترنت معمولی» ما تبعات این موضوع را از زوایای مختلف بررسی خواهیم کرد و با جمع‌آوری آمارها و داده‌های بخش‌های مختلف خصوصی و دولتی، تلاش می‌کنیم تا یک تصویر کامل از وضعیت و تبعات این اقدام به دست بدهیم.
در یک ماه گذشته و با شروع قطعی و اختلالات اینترنت در ایران، بیش از نیمی از کمپین‌های تبلیغاتی فعال در تپسل و مدیااد متوقف شده‌اند. شاید برای خیلی از مسئولین این یک ریزش ۵۰ درصدی ساده باشد، اما فارغ از اثرات مخربی که این ریزش معنادار بر مجموعه ما و نزدیک به 140 هزار ناشری که با آنها همکاری می‌کنیم می‌گذارد، یک اثر مخرب دیگر نیز دارد و آن بی اعتمادی برندها و تبلیغ دهندگان به بستر دیجیتال برای ارائه و انتشار تبلیغاتشان است.
باز هم شاید این برای برخی از مسئولین یک اتفاق ساده و قابل اصلاح باشد، اما قطعا آنها از تلاش بیش از یک دهه مجموعه‌هایی مثل ما خبر ندارند. اینکه چقدر زمان برده است تا زیرساخت‌های فنی این اتفاق به ظاهر ساده را طراحی و پیاده سازی کنیم، چقدر بیشتر زمان برده تا اعتماد برندها را برای استفاده از این خدمات جلب کنیم و همین‌طور چه تلاش‌های طولانی مدتی شده تا به برندها مزایای تبلیغات دیجیتال را اثبات کنیم.
حالا در آستانه جام جهانی که یکی از بزرگترین فرصت‌ها برای طراحی و اجرای کمپین تبلیغاتی است، علاوه بر نبود آرامش و امنیت اجتماعی-فرهنگی در سطح جامعه، شاهد قطعی و فیلترینگ اینترنت نیز هستیم که این یعنی بسته شدن یکی از مهمترین کانال‌های تبلیغاتی.
شاید اگر این اتفاقات را در تبلیغات محیطی و رادیو تلویزیون در نظر بگیریم فهم این موضوع راحت‌تر باشد. به گونه‌ای که مثلا هر روز، از ساعت ۱۶ تا ۲۴ تمام فضای تبلیغاتی صدا و سیما بسته شود و به صورت همزمان در همین ساعت‌ها بیلبوردهای سطح شهر نیز نابود شود. در این شرایط چه کسب‌وکاری می‌تواند به این سبک از تبلیغ اعتماد کند؟!
امروز آنچه شاهدش هستیم همین بی اعتمادی برندها به بستر دیجیتال است. بستری که با یک تصمیم ساده به راحتی می‌تواند به طور کلی از دسترس خارج شود. در همین پرونده «برای یک اینترنت معمولی» تلاش می‌کنیم تا نظر بخشی از مدیران این شرکت‌ها را که تبلیغاتشان را متوقف کرده‌اند بپرسیم و منتشر کنیم.
این ناامیدی و بی اعتمادی را به راحتی نمی‌توان درست کرد و ما که سودای بزرگ‌تر کردن سهم دیجیتال در صنعت تبلیغات را داشتیم حالا باید در پی جلب اعتماد دوباره برندهای بزرگ باشیم. البته که این اتفاق منحصر به تبلیغات دیجیتال نیست و کل اقتصاد دیجیتال را در بر می‌گیرد. اقتصاد دیجیتال که ۶ درصد GDP کشور بود، اما حالا همین ۶ درصد هم نیاز به ریکاوری جدی دارد تا دوباره به حالت قبلی بازگردد. شعار پیشرفت و افزایش سهم و توسعه هم بماند برای روزهایی که تصمیم سازان تصمیمات منطقی بگیرند.
علاوه بر خساراتی که این اختلال اینترنت در ایران بر مجموعه ما تحمیل کرده است، نزدیک به ۱۴۰ هزار ناشری که با آنها همکاری می‌کنیم نیز دچار کاهش درآمد شده‌اند. در دسترس نبودن گوگل برای هدایت کاربران به وب‌سایت‌ها نیز منجر به کاهش بازدید و البته کاهش درآمد وب‌سایت‌های کوچک نمایش‌دهنده تبلیغات شده است؛ به‌طوری‌که درآمد وب‌سایت‌های کوچک نمایش‌دهنده تبلیغات ۳۹ درصد و میزان بازدید از آنها ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
علاوه بر این، کاهش ۱۰ درصدی تعداد بازدید وب‌سایت‌های بزرگ نمایش‌دهنده تبلیغات به دلیل عدم تمایل کاربران به وب‌گردی در فضای پرچالش نیز مساله‌ای جدی است.
فیلتر کردن اپ‌استورهای گوگل و اپل نیز بخشی از اقدامات دولت در این مدت بوده که تمام سرویس‌های گوگل را از دسترس کاربران خارج می‌کرد و کاربران بدون فیلترشکن امکان اتصال به این سرویس‌ها را نداشتند.
اینکه چند درصد استفاده از فیلترشکن در میان کاربران اینترنت در ایران افزایش یافته بماند، اینکه دانلود نرم افزار از اپ استورها در یک اینترنت معمولی، یک فعالیت معمولی و ساده است، برای ما در ایران در صورت وجود اینترنت و عدم قطعی آن، این فعالیت پیچیده به شمار می رفت. اینکه نزدیک به ۷۰ درصد هزینه کرد کمپین‌های تبلیغاتی در گوگل ریزش داشته است نیز نشان از وجود یک اینترنت غیرمعمولی دارد.
این فضا همچنان نمایانگر عدم اطمینان فعالین اقتصادی به فضای دیجیتال در کشور است و از آن مهمتر، وقتی کاربران و مخاطبان هدف شما دسترسی به بستری که شما در آن تبلیغ ارائه می‌دهید ندارند، خیلی غیرمنطقی است که همچنان به تبلیغ در این فضا ادامه دهید.
طبق تجربه‌های قبلی و با توجه به اینکه هر بحرانی برای ما در این سرزمین تازگی ندارد و اتفاقا غیرمعمولی‌ترین حالات ممکن برای ما به موقعیت‌های معمولی تبدیل شده‌اند، باید تبلیغات در جستجوی کافه بازار افزایش پیدا می‌کرد، اما این اتفاق رخ نداد.
ما (تپسل) به عنوان پارتنر کافه بازار در سرویس سرچ‌ادز که از ابتدا در تمام این سال‌ها این سرویس را به صورت انحصاری با کافه بازار شروع کرد‌ه‌ایم (و هم اکنون در کنار سایر آژانس‌ها این سرویس را به مخاطبان ارائه می‌کنیم)، شاهد ریزش این عدد نیز در مجموعه خودمان هستیم که نشان دهنده بی اعتمادی تبلیغ دهندگان به تمام سرویس‌های دیجیتال است.
از یک منظر دیگر شاید بتوان گفت که جایگزینی اینترنت ملی با اینترنت معمولی، برای مردم و مخاطبان اینترنت اصلا معمولی نیست و این غیرمعمولی بودن حتی در سطح برندها و تبلیغ دهندگان نیز سرایت کرده است.
پوش نوتیفیکیشن بدون اینترنت و بدون اتصال مخاطب و کاربر به اینترنت و عدم دسترسی به اینترنت معمولی باید خیلی بیش از اینها هم ریزش می‌داشت. مدیریت این بخش از ریزش‌ها توسط مدیران کمپین‌های تپسل و مدیااد صورت گرفته که با زمان‌بندی درست توانسته‌اند از ریزش صد درصدی این سرویس جلوگیری کنند.
در روزهای اخیر با قطع کامل خدمات ارسال پیامک تبلیغاتی و محدودیت ارسال پیامک‌های خدماتی، این سرویس هم از دسترس کسب و کارها خارج شد. شاید این مدل می‌توانست در نبود اینترنت و فیلترینگ و قطع بسترهای اینترنتی ارتباطی با مخاطبان، راهکار جایگزینی باشد که با قطع این سرویس هم، یک گام دیگر به نابودی کامل صنعت تبلیغات دیجیتال نزدیک‌تر می‌شویم.
در نمودار زیر بازدید کاربران از سایت‌های نمایش‌دهنده تبلیغات در دوران قطعی اینترنت و دوران اینترنت معمولی به تفکیک ساعات شبانه‌روز با هم مقایسه شده است. محور قرمز رنگ کاهش محسوس این بازدید را نمایش می‌دهد که خود مهر تائیدی بر آمارهای منتشر شده درباره کاهش بازدید تبلیغات در این گزارش است.
در پایان این بخش از پرونده «برای یک اینترنت معمولی» آنچه بسیار واضح است این است که هیچ چیزی در حوزه دیجیتال در این یک ماه معمولی نبوده و این بدان معناست که حتی برای ما مردم که غیرمعمول‌ترین چیزها برایمان معمولی است، این حجم از اختلال و قطعی برایمان عادی نمی‌شود. اینها گوشه‌ای از تبعات تصمیم مدیران و مسئولین بود که در یک بخش کوچک از اقتصاد دیجیتال در ایران دامن‌گیر تعداد زیادی از کسب‌وکارها(به خصوص کسب و کارهای دیجیتال)شده.
ما که توقعی بیش از یک زندگی معمولی نداریم.
دانلود به صورت PDF
1 ديدگاه نظر دهيد
محتوای انتقادی خوبی بود که معمولی گفتید
موفق باشین