در جلسه قبل، اقدامات لازم قبل از فرایند ساخت ویدئو و سه گام ابتدایی آن را توضیح دادیم. همانطور که در جلسه قبل گفته شد، فرایند ساخت ویدئو را می‌توان در 9 گام خلاصه کرد. در این جلسه، قصد داریم 6 گام نهایی آن که شامل فراهم کردن استودیو، آماده کردن بازیگر ویدئو، منظم کردن ویدئوهای ضبط شده، ویرایش و ابزارهای ویرایش ویدئو، انتخاب موسیقی مناسب و صداگذاری است، را توضیح دهیم.
به محض اینکه ساخت استودیو درون_سازمانی خود را آغاز می‌کنید، لیست خرید وسایل و تجهیزات مورد نیاز نیز طولانی‌تر می‌شود. هرچه بیشتر درباره ساخت ویدئو مطالعه می‌کنید، به این نکته پی می‌برید که علاوه بر دوربین، به تجهیزاتی مانند سه پایه، نورپردازی، میکروفن و … نیاز دارید.
همیشه با استفاده از سه‌پایه فیلم‌برداری کنید. استفاده از سه پایه باعث می‌شود که قاب تصویربرداری ثابت باشد و همچنین مانع از افتادن و آسیب دیدن سایر تجهیزات گران قیمت در روند تصویربرداری می‌شود. محدوده قیمت سه پایه‌ها بسیار متفاوت است و شما باید متناسب با سطح دوربین و لنزی که در اختیار دارید، سه پایه مناسبی را خریداری کنید.
اگر تا به حال از دوربین خود برای فیلم‌برداری استفاده کرده باشید، متوجه میکروفن داخلی دوربین شده‌اید؛ برای ساخت ویدئو های حرفه‌ای به هیچ عنوان از میکروفن داخلی دوربین استفاده نکنید. اگر دوربین را در فاصله استاندارد از سوژه مورد نظرتان قرار داده باشید و فیلم‌برداری کنید، متوجه می‌شوید که میکروفن داخلی قدرت کافی برای صدابرداری مناسب را ندارد؛ بنابراین باید اقدام به خرید تجهیزات صدابرداری کنید تا بتوانید ویدئوی باکیفیتی را تولید کنید.
اگر از گوشی آیفون خود برای فیلم‌برداری استفاده می‌کنید، گزینه‌های بسیار زیادی به عنوان میکروفن وجود دارند که کار کردن با آنها ساده است و قیمت بالایی ندارند. اما مهندسان صدا درباره بهترین تجهیزات صدابرداری متناسب با دوربین‌های DSLR با یکدیگر توافق ندارند. احتمالاً تا به حال ویدئوهای بسیاری دیده‌اید که میکروفن سیمی یا بدون سیم به پشت لباس فرد متصل شده است. نوع دیگری از میکروفن‌ها که برای تصویربرداری در شرایط کنترل‌شده (مانند اتاق کنفرانس در دفتر خود) پیشنهاد می‌شود، از میکروفن‌های shotgun استفاده کنید. این میکروفن‌ها از کیفیت بالایی برخوردارند، در تصویر دیده نمی‌شوند و صداهای اطراف را به صورت طبیعی ضبط می‌کنند. به منظور راه‌اندازی یک میکروفن shotgun در استودیوی خود، به یک میکروفن shotgun مانند Sennheiser ME66، یک shotgun clip، light stand، XLR cable و Zoom H4N recorder نیاز دارید. Zoom recorder به شما این امکان ضبط صدا روی کارت SD و اصلاح صدای ضبط شده بر اساس محیط فیلم‌برداری را می‌دهد.
ممکن است اینطور به نظر برسد که تجهیزات زیادی برای صدابرداری نیاز دارید، اما یک میکروفن shotgun که سال‌ها می‌توانید در مکان‌های مختلف از آن استفاده کنید، ارزش خرید و سرمایه‌گذاری را دارد. اگر به دنبال گزینه‌های مقرون به صرفه‌تری هستید، نگاهی به Rode VideoMic بیندازید؛ این تجهیزات به صورت مستقیم به دوربین DSLR متصل می‌شود.
تا به اینجای کار، دوربین و تجهیزات صدابرداری دارید. حال باید به فکر تجهیزات لازم برای نورپردازی مناسب باشید. تجهیزات ابتدایی نورپردازی نیازی به هزینه‌های آنچنانی ندارد. سه پایه نورپردازی، گیزه لامپ و مقداری کابل می‌تواند مشکل نورپردازی شما را حل کند.
از قدیم رایج بوده که نورپردازی از سه جهت به سوژه مورد نظر باشد. بنابراین، این نوع نورپردازی باید شامل 3 نور در اطراف باشد که به صورت استراتژیک به سوژه مورد نظر بتابد و تصویرپردازی و سایه‌های جذابی را در چهره فرد ایجاد کند. در همین راستا، ابتدا به یک روشنایی اصلی (Key light ) نیاز دارید که باید آن را در زاویه 45 درجه سمت راست یا چپ سوژه و بالای سر او قرار دهید. همانطور که از نام آن مشخص است، این نور اصلی است و باید به اندازه کافی روشن باشد که اگر نور دیگه‌ای وجود نداشته باشد، مشکلی ایجاد نشود. روشنایی فرعی (Fill light) را در زاویه 45 درجه سمت دیگر و در سطح بالای چشم‌های سوژه مورد نظر تعبیه کنید. هدف از ایجاد این نورپردازی، ملایم‌تر کردن سایه‌های ایجاد شده توسط نور اصلی است. در نهایت، روشنایی پس‌زمینه (Backlight) یک روشنایی در زاویه دیگری ایجاد می‌کند. این نور باید در پشت سر سوژه مورد نظر قرار گیرد و عقب‌تر کشیده شود تا در قاب تصویر مشخص نباشد. این روشنایی باید پشت سر فرد را هدف قرار دهد تا فرد را از پس‌زمینه جدا کند.
حال که تمامی تجهیزات مورد نیاز برای فیلم‌برداری را در اختیار دارید، باید استودیو خود را آماده کنید. یک اتاق با اندازه متوسط را به عنوان استودیو خود در نظر بگیرید. سعی کنید تعدادی لوازم مینیمال مانند یک کاناپه، صندلی، گل طبیعی و … در اتاق مورد نظر قرار دهید تا خیلی خالی نباشد و علاوه بر زیبایی بخشیدن به تصویر، از اکو شدن و بازگشت صدا جلوگیری کنید. سعی کنید اتاقی را به عنوان استودیو انتخاب کنید که کمترین سر و صدا را داشته باشد یا در حین فیلم‌برداری، تهویه را خاموش کنید. بهتر است پرده عکاسی خریداری کنید تا بتوانید تصویر جذاب‌تری نسبت به یک دیوار ساده سفید در فیلم‌برداری داشته باشید.
واضح است که هنگام فیلم‌برداری، باید افراد غیرضروری را از اتاق خارج کنید و چراغ‌های اتاق (بالای سر) را خاموش کنید. در صورتی که تکنیک نورپردازی از سه جهت که پیش‌تر توضیح داده شد را رعایت کنید، نیازی به نورهای شدید فلوئورسنت موجود در اتاق نیست. زمانی که همه چیز در صحنه حاضر شد و چندین بار تست انجام شد، می‌توانید از فرد یا افراد مورد نظرتان بخواهید که برای ضبط سر صحنه حاضر شوند.
اگر در مجموعه خود، بازیگر باتجربه و با اعتماد به نفس دارید، مشکل زیادی با این بخش نخواهید داشت. با این حال، شما به راحتی می‌توانید آموزش‌های لازم برای قرارگیری فرد در مقابل دوربین را به او منتقل کنید. فرقی نمی‌کند که در حال ضبط اولین یا پنجمین ویدئوی خود هستید، به یاد داشته باشید که همیشه قرار گرفتن در مقابل دوربین ترسناک و استرس‌آور است. برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید و زمان زیادی را به ضبط ویدئو اختصاص دهید و سعی کنید متن ویدئو را زودتر به دست بازیگر برسانید. اما حتماً این مسئله را مطرح کنید که لازم نیست بازیگر متن را حفظ کند. در عوض، می‌توانید یک لپتاپ روبروی چشم بازیگر قرار دهید و متن را به صورت پاراگراف‌های کوتاه تقسیم‌بندی کنید و هر بخش را به صورت مجزا ضبط کنید. اگر می‌خواهید ویدئوی حرفه‌ای‌تری ایجاد کنید، می‌توانید پس از ضبط بخش‌های مختلف، صدای فرد در حال خواندن متن ویدئو را به صورت مجزا رکورد کنید و با ویدئوهای ضبط شده ویرایش کنید.
هنگام فیلم‌برداری، کار شما فراتر از فشار دادن دکمه ضبط است. در وهله اول، شما باید مانند یک کارگردان یا مربی رفتار کنید. باید بازخوردها را به بازیگر یا بازیگران منتقل کنید و به عملکرد بهتر تشویق کنید. سعی کنید همواره شوخ طبع باشید تا بازیگر کمتر احساس استرس کند و راحتتر باشد. از سوی دیگر، به همه تنظیمات توجه داشته باشید و مطمئن شوید که همه میکروفن‌ها، دوربین و نورپردازی‌ها به درستی کار می‌کنند. هر بخش ویدئو را چندین بار اجرا کنید تا به بهینه‌ترین حالت دست یابید. در این مرحله، می‌توانید هر یک از بخش‌ها را مجدداً رکورد کنید؛ چرا که بازیگر در این مرحله آمادگی کامل را بدست آورده است.
شاید تا به حال با ویدئوهایی مواجه شده‌اید که در عین سادگی، بسیار زیبا هستند و حس خوبی را منتقل می‌کنند. رمز این کار، رعایت اصول ترکیب‌بندی است. اگر سوژه و سایر اشیا در جای درستی از قاب قرار گیرند، کیفیت ویدئو به صورت قابل توجهی افزایش می‌یابد. اصول ترکیب‌بندی ویدئو تقریباً مشابه قوانین عکاسی است.
اولین قانون، قانون یک سوم (rule of thirds) است. این قانون می‌گوید ابتدا در قاب تصویربرداری خود، دو خط افقی و دو خط عمودی در نظر بگیرید و پارامترها و سوژه‌های اصلی را در محل تقاطع این خطوط قرار دهید.
به عنوان مثال، اگر یک مصاحبه یا ویدئوی آموزشی تهیه می‌کنید، چشمان کاراکتر اصلی باید هم‌راستا با خط افقی بالایی و در حوالی تقاطع یکی از خطوط عمودی با خط افقی بالا باشد.
یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود کیفیت و حرفه‌ای‌تری شدن ویدئوها، در نظر گرفتن B-roll است. B-roll قسمت‌های تکمیلی فیلم است. استفاده از این بخش در ویدئوها تنها در صورتی که به بهبود داستان‌سرایی ویدئو کمک کند، مفید واقع می‌شود. این بخش‌ها بسته به موضوع ویدئو، شامل مواردی نظیر زیر است:
زمانی که در حال تصویربرداری بخش b-roll هستید، ترکیبی از فواصل و زوایای مختلف تهیه کنید. در واقع، فیلم‌برداران حرفه‌ای نام‌های متفاوتی برای توصیف انواع b-roll استفاده می‌کنند.
آخرین نکته ترکیب‌بندی مناسب، حفظ پیوستگی و تداوم در ویدئو است. یعنی همه شات‌های ویدئو روند خاص و ملموسی را دنبال کند. به علاوه، بخش مهم تداوم این است که مطمئن شوید هر عنصر اضافه‌ای که در ویدئو قرار دارد، در کل ویدئو ثابت باشد؛ مثلاً یک فنجان آب باید از ابتدا تا انتهای ویدئو در همان مکان و با همان مقدار آب دیده شود.
شما به عنوان یک تهیه‌کننده، باید b-roll های زیادی گردآوری کنید تا در مواقع لازم از آن استفاده کنید تا کار ویرایش ویدئو ساده‌تر شود. لیستی از شات‌هایی که می‌خواهید فیلم‌برداری کنید، تهیه کنید و ایده‌هایی را برای بخش‌های b-roll در نظر بگیرید. همانطور که در بخش‌های قبل گفته شد، بهتر است ویدئو را بخش به بخش ضبط کنید که البته این کار ممکن است باعث ایجاد پرش‌هایی در ویدئو شود که از تداوم ویدئو می‌کاهد. B-roll ها می‌توانند جایگزین مناسبی برای این پرش‌ها باشند. همچنین، برای جلوگیری از این پرش‌ها، می‌توانید همزمان با 2 دوربین در زوایای مختلف، تصویربرداری کنید تا ویدایشگر بتواند پرش‌های موجود در ویدئو را طبیعی‌تر جبران کند.
همچنین، قبل از ضبط هر قسمت، جلوی دوربین دست بزنید و شماره هر شات را اعلام کنید تا ادیتور راحتتر بتواند بخش‌های مختلف را از یکدیگر تشخیص دهد و بهترین قسمت‌ها را انتخاب کند. در نهایت، باید شات‌های خوب را انتخاب کنید تا ادیتور بتواند ویدئوها را ویرایش کند.
مرتب کردن ویدئوهای رکورد شده ممکن است کار خسته‌کننده‌ای باشد، اما این کار هنگام ویرایش به شما کمک بسیاری خواهد کرد. از آنجایی که حجم ویدئوها بالا هستند، بهتر است ویدئوها را روی هارد با ظرفیت بالا ذخیره کنید. در صورتی که بخواهید ویدئوها را روی کامپیوتر خود ذخیره کنید، قطعاً با کمبود حافظه روبرو خواهید شد و سرعت عملکرد کامپیوترتان نیز بسیار کاهش می‌یابد. به علاوه، به محل ذخیره ویدئوها دقت کنید؛ چرا که اغلب نرم‌افزارهای ویرایش به محل ذخیره ویدئوها حساس هستند و در صورتی که قانون نرم‌افزار را رعایت نکنید، با خطاهای زیادی روبرو خواهید شد.
سعی کنید فایل‌های ویدئوها را با نظم خاصی نامگذاری کنید؛ مثلاً تاریخ روز و ماه و سال را حتماً در نامگذاری فیلم‌ها رعایت کنید. در نهایت، باید از فایل‌ها خود بک آپ بگیرید تا در آینده با مشکلات احتمالی روبرو نشوید.
تا به اینجا، نیمی از راه را طی کرده‌اید و بخش‌های مختلف ویدئو را ضبط کرده‌اید. حالا نوبت ادیت ویدئوها است. ویرایش ویدئو ممکن است برای کسانی که تجربه‌ای در این زمینه ندارند، گیج‌کننده باشد. اینکه در ابتدا حس خوبی نداشته باشید، کاملاً طبیعی است. برخی از نرم‌افزارهای ادیت ویدئو پولی و برخی از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های موبایل ادیت عکس و فیلم، رایگان هستند. شما باید بسته به سطح دانش و نیاز خود، نرم‌افزار مورد نیازتان را تهیه و استفاده کنید.
اپلیکیشن iMovie، یک نرم‌افزار ادیت ویدئو در گوشی‌های اپل است که روی گوشی‌های آیفون، آیپدها و لپ‌تاپ‌های مک قابل اجرا هستند. از جمله مزایای استفاده از این نرم‌افزار می‌توان به سادگی، کاربرپسند بودن، رایگان بودن آن در تمامی محصولات اپل اشاره کرد. این نرم‌افزار امکان ایجاد و ادیت فیلم از طریق کراپ، کات و تلفیق کردن چندین ویدئو، افزودن عنوان، اضافه کردن مویسقی دلخواه، افکت صدا، اصلاح رنگبندی، اضافه کردن فیلتر و افکت‌های ویژه را به شما می‌دهد. این نرم‌افزار همچنین تمپلیت‌های مفیدی را ارائه می‌دهد تا فرایند ویرایش را ساده‌تر کند. به علاوه، iMovie از کیفیت‌های بالای ویدئو مانند 4K هم پشتیبانی می‌کند و نتیجه نهایی به راحتی و مستقیماً در تمامی کانال‌ها و پلتفرم‌های نمایش ویدئو قابل اشتراک‌گذاری است. گرچه این نرم‌افزار به دلیل محدودیت در اصلاح رنگبندی و سایر شیوه‌های ویرایش، باعث می‌شود که فیلم‌سازان حرفه‌ای از آن استفاده نکنند، اما با این حال، بهترین گزینه برای افراد مبتدی و کم‌تجربه و تولید ویدئوهای ساده به شمار می‌رود.
Adobe Premiere Pro، بهترین نرم‌افزار مورد استفاده فیلم‌سازان مبتدی و حرفه‌ای است که ویژگی‌های پیشرفته بسیاری دارد. این نرم‌افزار سال‌های زیادی است که مورد استفاده فیلم‌سازان قرار گرفته است؛ حتی برخی از فیلم‌های هالیوود هم با این نرم‌افزار ویرایش شده‌اند. این نرم‌افزار با سایر نرم‌افزارهای ادیت عکس مانند After effect و Photoshop همخوانی بالایی دارد. به علاوه، از کیفیت‌های 4K و بالاتر پشتیبانی می‌کند و تنظیمات مربوط به اصلاح رنگبندی بسیار پیشرفته‌ای دارد که آن را از سایر نرم‌افزارها متمایز می‌کند.
شاید اولین چیزی که با شنیدن ساخت ویدئو به ذهن می‌رسد، تولید ویدئوی باکیفیت است؛ این موضوع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، اما پارامتر مهم موسیقی متن را در فرایند برنامه‌ریزی خود به هیچ عنوان فراموش نکنید. موسیقی، ابزار قدرتمندی است که می‌تواند حال و هوای ویدئوی شما را تغییر دهد. انتخاب موسیقی درست می‌تواند فرق بین یک فیلم‌ساز مبتدی و حرفه‌ای را نشان دهد. در صورتی که موسیقی ویدئو به درستی انتخاب شود، می‌تواند توجه بینندگان را جلب کند و تاثیرگذار واقع شود.
قبل از آغاز فیلم‌برداری، یک بودجه برای ساخت موسیقی در نظر بگیرید یا در صورت نداشتن بودجه کافی، به دنبال موسیقی مناسب ویدئوی خود باشید. در خارج از کشور که حق کپی رایت وجود دارد، پیدا کردن موسیقی مناسب دشوار است، اما از آنجایی که متاسفانه این قانون در کشور ما وجود ندارد، اغلب موسیقی‌ها رایگان و قابل استفاده برای همگان است. قطعاً بهتر است برای اصالت محتوای خود، از موسیقی منحصر به فرد خود استفاده کنید یا رضایت صاحب اثر را جلب کنید. برای انتخاب موسیقی، حتماً مخاطبان خود و حال و هوای برند و محصولات خود را در نظر بگیرید. قبل از همه اینها، باید تصمیم بگیرید که آیا نیاز به موسیقی پس‌زمینه دارید یا خیر؟ آیا در ویدئو صحبت می‌شود یا صداگذاری دارد؟ موسیقی که انتخاب می‌کنید نباید مانع از رساندن مفهوم محتوا به مخاطبان شود.
بعد از انتخاب نوع موسیقی که احتیاج دارید، نوبت تحلیل موسیقی‌های سبک انتخاب شده است. آهنگ‌های با ریتم ثابت به راحتی تغییر می‌کنند و منطبق با ویدئوی شما می‌شوند. موسیقی‌های رادیویی محبوب به 4 الی 5 دسته کلی تقسیم می‌شوند. در کل، سعی کنید موسیقی‌های ساده را انتخاب کنید.
در نهایت، حتماً موسیقی آغازی و پایانی را در نظر بگیرید. اگر در طول ویدئو موسیقی ندارید، حتماً از موسیقی کوتاه در ابتدا و انتهای ویدئو استفاده کنید. این کار باعث انتقال حس و حال ویدئوی شما به مخاطب می‌شود. برای شروع، به ویدئوهای موفق توجه کنید و به موسیقی ابتدایی، انتهایی و موسیقی متن آنها دقت کنید.
در صورتی که ویدئوی شما به صداگذاری (narration) نیاز دارد، باید این مرحله را انجام دهید. narration، فایل صوتی است که به صورت مجزا صدابرداری می‌شود و به دوربین ربطی ندارد. این صداگذاری‌ها به شما کمک می‌کند تا محتوای ویدئویی مرتبط‌تر و تاثیرگذارتر تولید کنید. صداگذاری ویدئو به اندازه تصویربرداری آن مهم است. حتماً لازم نیست که یک دوبلر معروف را برای این کار استخدام کنید. هر فرد خوش‌صدا و بدون لهجه خاصی که می‌تواند روان و سلیس صحبت کند، قادر به گفتن narration ویدئوها است.
برای ضبط narration، باید موارد زیر را رعایت کنید و فرد مورد نظر که قرار است narration را بگوید، به اندازه کافی تسلط داشته باشد.
اگر نمی‌توانید به یک استودیو حرفه‌ای بروید، باید اتاق بسیار ساکت و به دور از هیاهو و صداهای مزاحم (مانند صدای باز و بسته شدن در، صحبت کردن افراد، تلفن حرف زدن افراد، صدای فن تهویه …) را انتخاب کنید. متن خود را با صدای بلند بخوانید و به آکوستیک بودن اتاق نیز توجه کنید تا صدای شما اکو نشود. سعی کنید اتاقی که انتخاب می‌کنید، خیلی خالی نباشد.
تمرین کردن بهترین آماده‌سازی است. قبل از رکورد صدا، فرد باید متن را به دقت مطالعه کند و چندین بار با صدای بلند تمرین کند، اشکالات و توقف‌های خود را یادداشت کند تا بتواند آنها را برطرف کند و به یک تسلط نسبی برسد. فرد هنگام صدابرداری باید از پوشیدن لباس‌ها و زیورآلات که صدای اضافه می‌کنند، خودداری کند.
بهتر است به جای اینکه صدای ضبط شده را ویرایش کنید، تلاش کنید صدابرداری بی‌نقص باشد تا زمان کمتری صرف شود. به همین دلیل، صدابرداری را بارها تکرار کنید تا بهترین نتیجه حاصل شود.
هنگام صدابرداری اطمینان حاصل کنید که فرد متن را با آرامش می‌خواند و به اندازه کافی مکث می‌کند. بعضی مواقع، تمام چیزی که فرد نیاز دارد، کمی آرامش و یک لیوان آب است.
در این جلسه، 6 گام نهایی تولید یک ویدئوی حرفه‌ای را توضیح دادیم. مطالبی که در 2 جلسه اخیر گفته شد، بسیار کلی است و تنها شما را با مفاهیم و کلیات کار آشنا می‌کند. به منظور ساخت یک ویدئوی حرفه‌ای، باید درباره هر یک از گام‌ها بیشتر تحقیق کنید و بر تک تک مراحل تسلط پیدا کنید. اگر تجربه ساخت ویدئو داشته‌اید، نظرات و تجربیات خودتون را با ما در میان بگذارید. همچنین، برای اطلاع از جلسات بعدی ویدئو مارکتینگ، در فرم واقع در سمت راست صفحه عضو شوید.
در این دو جلسه، درباره مراحل و گام‌های ساخت ویدئو صحبت کنیم. اطلاعات ارائه شده در این جلسات، کلیات و مفاهیم پایه را در اختیار شما قرار می‌دهد. پیش از آغاز فرایند ویدئو مارکتینگ باید تحقیقات بیشتری درباره هر یک از مراحل گفته شده انجام دهید تا بتوانید ویدئو مارکتینگ موفق‌تری را تجربه کنید. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید. برای اطلاع از جلسات بعدی ویدئو مارکتینگ، ایمیل خود را در فرم موجود در سمت راست صفحه وارد کنید.
